W dzisiejszych czasach nikt nie wyobraża sobie świata bez prądu. Energia elektryczna jest wszechobecna. Brak prądu odczuwa dosłownie każdy. Wystarczą obfite opady śniegu lub porywisty wiatr, by zerwać linie wysokiego napięcia. Tego typu sytuacja wiąże się to z energetycznym dramatem, któremu można przeciwdziałać. Posiadając agregat prądotwórczy nie można jednak takiego splotu wydarzeń nazywać kataklizmem. Seria naszych wcześniejszych artykułów na temat generatorów miała konkretny cel. Chcieliśmy w ten sposób uświadomić wszystkich, że strach przed usterką sieci nie musi zaglądać nam w oczy, a wybór własnej „elektrowni” to nic trudnego. Czym jest generator prądotwórczy? Przez długi czas pisaliśmy o tych maszynach ciągle pomijając ich definicję. Jest ona dość krótka, lecz w wystarczającym stopniu wyjaśnia zasadę działania autonomicznego źródła energii. Urządzenie to składa się między innymi z silnika spalinowego napędzającego prądnicę synchroniczną. Jego konstrukcję uzupełnia rozdzielnica elektryczna oraz moduły kontrolno-pomiarowe i pomocnicze. Wszystkie te podzespoły zamontowano na jednej, wspólnej ramie, dzięki czemu umożliwiają one zasilanie odbiorników elektrycznych. Jak widać ich budowa nie jest przesadnie skomplikowana, lecz o każde urządzenie trzeba właściwie dbać. Mając na uwadze to, że posiadamy już wiedzę jak dobrać przenośną elektrownię do własnych potrzeb i jakie są ich typy, dziś skupimy się na tym jak prawidłowo użytkować agregat prądotwórczy. Zasady prawidłowej eksploatacji agregatów prądotwórczych podstawą długiej żywotności Wybór właściwego urządzenia nie jest wcale prosty i na ostateczną decyzję ma wpływ wiele czynników. Określając własne zapotrzebowanie okazuje się, że model, który sprawdzi się na budowie, do awaryjnego zasilania domu lub przy organizacji imprezy masowej będzie bezużyteczny. Zakup generatora powinien zatem opierać się na określeniu konkretnej mocy, przeznaczeniu, niezawodności czy dodatkowych funkcjach takich jak system stabilizacji napięcia AVR lub system załączania rezerwy. O tych rzeczach z reguły klienci są informowani, lecz my postanowiliśmy pójść o krok dalej. Naszą misją w tym przypadku jest zwrócenie uwagi na to, co każdy użytkownik powinien zrobić tuż po zakupie własnej elektrowni. Za efekt włożonej przez nas pracy uznać możemy poniższą instrukcję eksploatacji agregatów zawartą w formie dekalogu. Zapoznajmy się zatem z ABC prawidłowego użytkowania agregatów prądotwórczych. Poradnik: JAKI AGREGAT PRĄDOTWÓRCZY KUPIĆ? JAK WYBRAĆ GENERATOR PRĄDU? Prądnica do agregatu prądotwórczego - czy ma to znaczenie? 1. Zapoznanie się z instrukcją obsługi Nasza przygoda z autonomicznym źródłem energii powinna rozpocząć się od przeczytania instrukcji obsługi agregatów prądotwórczych. Nie wystarczy przecież tylko zalać paliwo i odpalić silnik. Od właściwego przygotowania urządzenia zależy właściwe działanie odbiorników oraz nasze bezpieczeństwo. Każda z tego typu maszyn jest bardzo podobna w eksploatacji, lecz mimo wszystko warto zapoznać się ze specyfikacją posiadanego przez nas modelu. Różnice w konstrukcji mogą być niewielkie, lecz diabeł tkwi w szczegółach. Postarajmy się zatem poświęcić te kilka chwil na zapoznanie się z opisem produktu, by wiedzieć np. jaki olej do generatora prądotwórczego zastosować. W przypadku tego sprzętu podobnie jest jak w samochodzie. Nieodpowiednia mieszanka może prowadzić do zatarcia silnika, a przecież nie o to nam chodzi. Zwróćmy zatem uwagę na rekomendowaną przez producenta lepkość płynu, gdyż tylko w ten sposób napęd będzie działał prawidłowo. Dokonując analizy tego dokumentu zwróćmy także uwagę na zawarte w nim rozmaite przeciwwskazania i zagrożenia, które mogą wystąpić podczas obsługi. 2. Pierwsze uruchomienie – zalanie oleju silnikowego i docieranie agregatu prądotwórczego Inwestując w taką maszynę przychodzi ona do nas fabrycznie nowa, bez jakichkolwiek śladów użytkowania. Naszym zadaniem jest zatem zakup odpowiedniego paliwa. Przed rozpoczęciem pracy agregatu należy go jednak wyczyścić ze znajdujących się w nim zabrudzeń powstałych w wyniku procesu produkcyjnego i przesmarować wszystkie podzespoły. Do tego celu używa się oleju silnikowego. Jak go użyć? To bardzo proste. Wystarczy do odpowiedniego zbiornika zalać rekomendowaną ilość płynu i włączyć generator na około 3-4 godziny. W tym czasie nie może on zasilać absolutnie żadnych odbiorników. Po tym czasie należy usunąć stary olej i zalać świeży. Tak przygotowana maszyna będzie gotowa do działania. Nie wiesz jaki agregat prądotwórczy wybrać? AGREGATY KRUZER - AWARYJNE ZASILANIE NA KAŻDĄ KIESZEŃ Agregat prądotwórczy do food trucka - jak dobrać, by nie stracić majątku? 3. Włączanie agregatu bez obciążenia, czyli jak właściwie dokonać rozruchu Powinno się ono odbywać tylko wtedy, gdy nie są podłączone do niego żadne odbiorniki. W przeciwnym wypadku często dochodzi do uszkodzenia stabilizacji napięcia, a tym samym kosztownej naprawy. Jak do tego dochodzi? Rozruch generatora prądu pod obciążeniem wiąże się z mniejszą prędkością obrotową napędu, a co za tym idzie – spadkiem częstotliwości napięcia. Zmniejszenie się tej wartości powoduje konieczność jej podniesienia do poziomu znamionowego. Niestety ten proces odbywa się bardzo szybko i AVR nie jest w stanie za nim nadążyć. W rezultacie system ten ulega awarii wskutek przesadnego obciążenia. System AVR jest także wrażliwy na sytuację, w której spada napięcie, a jednocześnie rośnie natężenie prądu. W tego typu przypadkach silnik agregatu prądotwórczego próbuje z całych sił osiągnąć odpowiednią wartość obrotów niezbędną do wzbudzenia prądnicy. Stabilizator w takiej sytuacji oczywiście usilnie będzie próbował ustabilizować napięcie, co może go nadwyrężyć powodując usterkę. Zepsucie się AVR to nie jedyny problem związany z rozruchem silnika pod obciążeniem. W tej sytuacji niekiedy dochodzi także do uszkodzenia odbiorników. Warto o tym pamiętać, jeśli chcemy by nasze mobilne źródło prądu jak i podłączone do niego urządzenia działały przez długi czas. 4. Korzystanie z agregatu w odpowiednich warunkach Każda mobilna elektrownia przeznaczona jest do użytkowania w konkretnym środowisku. Niektóre z nich mogą być umiejscowione na podwórku, zaś inne w pomieszczeniach. Nie wolno jednak zapomnieć, że podczas pracy silnika wydobywają się trujące gazy. Trzeba ich się pozbyć na zewnątrz, a to zapewnia tylko odpowiednia instalacja odprowadzania spalin. Praca tych maszyn w garażu czy warsztacie nie jest wskazana także z innego powodu. Silniki wymagają cyrkulacji powietrza w celu chłodzenia. Brak dostępu do świeżego powietrza prowadzi do przegrzania napędu, co na pewno odbije się negatywnie na jego późniejszej pracy. Generator działa poprawnie tylko w określonym środowisku. Operator jest zatem zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki pracy urządzenia, gdyż w innym przypadku dochodzi do utraty gwarancji ze względu na niewłaściwą jego obsługę. Nowoczesny sprzęt posiada wbudowany silnik czterosuwowy. Tego typu konstrukcja sprawia, że z autonomicznych źródeł energii należy korzystać tylko na płaskiej, stabilnej nawierzchni. Jest to niezbędne, gdyż prawidłowe działanie tego urządzenia opiera się na właściwym przepływie oleju i paliwa. Umieszczając to urządzenie na pochyłej powierzchni narazimy się na zalanie świecy lub poważne uszkodzenie filtra powietrza, co wywoła sytuację, w której silnik agregatu nie odpala. Mogą Cię zainteresować: AGREGAT DO KAMPERA I PRZYCZEPY KEMPINGOWEJ WYBAWIENIEM NA KEMPINGU Jak poradzić sobie podczas awarii prądu w domu? Gdzie umieścić agregat prądotwórczy w domu jednorodzinnym? 5. Kolejne podłączanie odbiorników gwarancją sukcesu Każde z urządzeń elektrycznych pobiera moc podczas rozruchu. To jaką wartość ona osiągnie zależy od ich konstrukcji. Najprostsze z nich, czyli rezystancyjne w czasie uruchomienia zgłaszają zapotrzebowanie na energię o 20% większe, niż zapisano to na tabliczce znamionowej. Analiza odbiorników trójfazowych to bardziej skomplikowana sprawa. Do włączenia się potrzebują one prądu nawet kilkukrotnie większego w porównaniu do tego, co napisano w specyfikacji. Ważnym jest więc dodanie do siebie mocy wszystkich przyrządów, a ich suma nie może przekraczać maksymalnych parametrów generatora. Ogólnie rzecz biorąc, nadmierne korzystanie z najwyższej możliwej mocy jest zabójcze i nie wolno tego robić przez dłużej niż 30 minut w generatorach do zasilania awaryjnego. Co jest jeszcze ważne przy podłączaniu odbiorników? Oczywiście ich kolejność. Powinno się to robić od najbardziej energochłonnego, aż po te najsłabsze nie zapominając przy okazji o sprawdzeniu ich stanu technicznego. Odłączanie ich należy przeprowadzić w odwrotnej kolejności sukcesywnie przechodząc do wyłączania „elektrowni”. 6. Wymiana oleju w agregacie prądotwórczym i utrzymanie jego poziomu To kluczowa zasada konserwacji. Poziom oleju należy utrzymywać na poziomie określonym przez producenta wskazanym w instrukcji obsługi. Jego zbyt mała ilość może prowadzić do zatarcia silnika, a zbyt duża do innych uszkodzeń. Należy więc monitorować go na bieżąco, by generator prądotwórczy działał bez najmniejszych zastrzeżeń. Na zalaniu oleju i utrzymywaniu go w odpowiedniej ilości nasze zadanie się nie kończy, gdyż po przepracowaniu konkretnej ilości godzin należy go wymienić. Gdy jest on zanieczyszczony i zużyty traci swoje właściwości smarujące, co ma swoje odbicie w funkcjonowaniu napędu. Kiepska kondycja oleju przekłada się na zablokowanie części ruchomych motoru pod wpływem ciepła wywołanego przez tarcie. Jak go wymienić? Najlepiej to zrobić, gdy jest on jeszcze rozgrzany. W zależności od modelu pozbyć się go można odkręcając śrubę spustową w bloku silnika lub wyjmując bagnet i przechylając generator na bok. Trzeba jednak pamiętać, że olej to substancja szkodliwa dla środowiska. Istnieje więc konieczność zlania go do jakiegoś naczynia, po czym zaniesienia go do punktu utylizacji. 7. Jakie paliwo do agregatu prądotwórczego? Z tego typu maszyny często korzystamy podczas awaryjnego zasilania domu. Przerw w dostawie energii nie jesteśmy jednak w stanie przewidzieć. Niekiedy usterki sieci mogą powtarzać się cyklicznie, lecz wiele z nich zależy od panującej pogody. Silne wiatry czy burze potrafią zrywać linie elektryczne powodując mały koszmar dla ludzkości. Posiadanie agregatu w takich momentach wydaje się niezwykle istotne. Przygotowanie go jest natomiast sprawą jeszcze ważniejszą. Czy na pewno wiemy jak się nim zaopiekować gdy usuniemy wszelkie szkody związane z energetycznym kataklizmem? Planując odstawienie tej maszyny na dłuższy czas trzeba ją właściwie zakonserwować. Proces ten należy zacząć od usunięcia paliwa. Mieszanka pod wpływem parowania traci swoje właściwości i po około 30 dniach nie nadaje się do dalszego zasilania napędu. Podczas długiego „przestoju” powstaje także osad, który dostając się do gaźnika powoduje zatkanie jego dysz i brak możliwości uruchomienia silnika. W takim przypadku jedynym ratunkiem okazać się może serwis maszyny w specjalistycznym zakładzie. Warto więc tego problemu uniknąć i najpierw całkowicie opróżnić zbiornik paliwa, a następnie dokonać włączenia napędu bez obciążenia, by benzyna uległa całkowitemu zużyciu. Warto zapoznać się: Agregat prądotwórczy - diesel czy benzyna lub LPG. Jakie paliwo do agregatu? Tani i dobry agregat prądotwórczy - jak kupić, by nie żałować? Woda i prąd na budowie. Budujemy dom 8. Dobry stan filtra powietrza Każdy silnik czy to w samochodzie, czy w generatorze ma to do siebie, że nagrzewa się podczas pracy. Właściwa jego eksploatacja opiera się zatem na utrzymaniu optymalnej temperatury. Napędy w urządzeniach do wytwarzania prądu chłodzone są najczęściej powietrzem, dlatego też kondycja filtra jest niezwykle ważna. Powinno się go zawsze sprawdzić tuż przed włączeniem agregatu. Przeprowadzając taką kontrolę należy zwrócić uwagę na czystość i stan zużycia filtra. W razie potrzeby istnieje konieczność jego wyczyszczenia lub wymiany, by motor działał bez zarzutów. Częstotliwość, z jaką należy dokonywać zakupu nowej części z reguły określa się w instrukcji obsługi. Z doświadczenia jednak wiemy, że powinno się to robić co najmniej raz w roku, a przy bardzo intensywnej eksploatacji maszyny nawet kilka razy w ciągu jednego sezonu. Filtr powietrza to jedna z podstawowych części silnika, więc uruchamianie motoru bez tego podzespołu jest niezwykle niebezpieczne. 9. Konserwacja świecy zapłonowej Jej głównym zadaniem jest wytworzenie iskry, która, w telegraficznym skrócie, uruchomi silnik. Stanowi ona niezwykle ważny moduł w konstrukcji napędu. Pęknięta, zużyta, pokryta nalotem czy z uszkodzonym izolatorem nie spełnia swojej funkcji. W takim przypadku należy ją wymienić. Można to zrobić w bardzo prosty sposób. Wystarczy jedynie wyłączyć silnik, zdemontować taki element układu zapłonowego jak końcówka przewodu i odkręcić świecę. Po wykonaniu tych czynności należy złożyć ponownie silnik działając w kolejności odwrotnej do wcześniej przedstawionej. 10. Ochrona przed warunkami atmosferycznymi – pogoda może zniszczyć generator prądotwórczy Choć agregaty prądotwórcze to urządzenia stosunkowo duże i masywne, to warunki pogodowe potrafią je pokonać. Śnieg czy deszcz mają działanie destrukcyjne na poszczególne komponenty lub konstrukcję całego urządzenia. Powinniśmy zatem chronić swój generator przed opadami, albowiem nadmierna wilgoć to pierwszy krok do nieodwracalnych uszkodzeń wywołanych przez spięcie niektórych komponentów. Coś do zasilania wrażliwej na wahania napięcia elektroniki? INWERTEROWY AGREGAT PRĄDOTWÓRCZY, CZYLI SPRZĘT DO ZASILANIA DELIKATNEJ ELEKTRONIKI Prawidłowe użytkowanie agregatów prądotwórczych wydłuża ich życie Dokonując zakupu takiego sprzętu mamy nadzieję, że będzie on służył przez wiele lat. Wybranie modelu ze stajni dobrego producenta nie załatwia sprawy. Oczywiście w takim przypadku będziemy mieć pewność, że konkretne podzespoły zostały wykonane we właściwy sposób, lecz należyta eksploatacja także jest niezwykle ważna. My, jako użytkownicy, także powinniśmy dołożyć swoją cegiełkę do bezawaryjnej pracy generatora. Postarajmy się zatem przestrzegać tych kilku zasad. Zapamiętanie ich nie powinno stwarzać większych trudności. Są one niezwykle proste, a na wykonanie ich nie będziemy musieli poświęcać dużo czasu i pieniędzy. Zróbmy więc wszystko, by posiadany przez nas agregat prądotwórczy służył nam dużo dłużej, niż przez okres gwarancyjny. Nie zapominajmy także o innych mniejszych rzeczach. Przerabianie generatora do własnych potrzeb nie jest wskazane, tak samo jak wykorzystywanie go w innych celach, niż jego właściwe przeznaczenie. Podłączanie tego urządzenia do sieci także może być zgubne, więc podejmując próbę zastosowania systemu automatycznego załączania rezerwy skontaktujmy się z elektrykiem. Zadbajmy więc o swoje bezpieczeństwo, gdyż agregat niewłaściwie eksploatowany może stwarzać dla nas zagrożenie.